نحوه نگهداری شیر :
شیر دوشیده شده ابتدا به یک مخزن سرباز منتقل شده که قبل از ریخته شدن در این مخزن از توری های گیرنده مواد اضافی گذر می کند. بهتر است این مخزن سر بسته باشد تا تبادل حرارتی با هوای بیرون صورت نگیرد و در مصرف انرژی صرفه جویی شود. بعد از آن شیر از فیلتر مخصوصی که در درون لوله ها قرار دارد عبور می کند. سپس به صفحه خنک کننده منتقل می شود. نحوه کارکرد این صفحه بدین شکل است که آبی که در یخچال خنک شده، در یک صفحه و شیر در صفحه دیگر و صفحه بعدی دوباره آب 1-0 درجه قرار دارد. در واقع شیر برای خنک شدن بین دو صفحه آب قرار دارد. شیر چند صفحه را به این شکل طی می کند تا در هنگام خروج به دمای 4 درجه سانتیگراد می رسد. و اگر شیر به این دما نرسد ورود شیر قطع شده و شیر یک بار دیگر همین مسیر را طی می کند. سیستم خنک شدن آب در یخچال نیز تقریباً به همین شکل است ولی به جای صفحه، لوله وجود دارد و نقش خنک کنندگی آب را گاز فرئون بر عهده دارد.
نحوه نگهداری شیر :
شیر دوشیده شده ابتدا به یک مخزن سرباز منتقل شده که قبل از ریخته شدن در این مخزن از توری های گیرنده مواد اضافی گذر می کند. بهتر است این مخزن سر بسته باشد تا تبادل حرارتی با هوای بیرون صورت نگیرد و در مصرف انرژی صرفه جویی شود. بعد از آن شیر از فیلتر مخصوصی که در درون لوله ها قرار دارد عبور می کند. سپس به صفحه خنک کننده منتقل می شود. نحوه کارکرد این صفحه بدین شکل است که آبی که در یخچال خنک شده، در یک صفحه و شیر در صفحه دیگر و صفحه بعدی دوباره آب 1-0 درجه قرار دارد. در واقع شیر برای خنک شدن بین دو صفحه آب قرار دارد. شیر چند صفحه را به این شکل طی می کند تا در هنگام خروج به دمای 4 درجه سانتیگراد می رسد. و اگر شیر به این دما نرسد ورود شیر قطع شده و شیر یک بار دیگر همین مسیر را طی می کند. سیستم خنک شدن آب در یخچال نیز تقریباً به همین شکل است ولی به جای صفحه، لوله وجود دارد و نقش خنک کنندگی آب را گاز فرئون بر عهده دارد.
پس از آن شیر 4 درجه به مخازن نگهداری شیر منتقل می شود. این مخازن 3 جداره بوده تا شیر خنک شده به آسانی دمای خود را تغییر ندهد و انرژی به کار رفته هدر نرود.
نحوه شستشوی سیستم شیر دوشی
شستشو در 3 نوبت و بعد از هر بار شیر دوشی صورت می گیرد.
نوبت صبح :
1- آب سرد 5 دقیقه
2- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
3- آب گرم + آب ژاول (نیم لیتر در یک وان پر) 5 دقیقه
سپس دستگاه خاموش تا یک ساعت قبل از شیر دوشی نوبت بعد
4- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
5- آب سرد 5 دقیقه
نوبت عصر :
1- آب سرد 5 دقیقه
2- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
3 آب گرم + سود (یک کیلو در یک وان پر) 5 دقیقه
سپس دستگاه خاموش تا یک ساعت قبل از شیر دوشی نوبت بعد
4- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
5- آب سرد 5 دقیقه
نوبت شب :
1- آب سرد 5 دقیقه
2- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
3- آب گرم + اسید (یک لیتر در یک وان پر) 5 دقیقه
سپس دستگاه خاموش تا یک ساعت قبل از شیر دوشی نوبت بعد
4- آب گرم 75 درجه 5 دقیقه
5- آب سرد 5 دقیقه
* لازم به ذکر است که میزان مواد مصرفی برای دو سیستم شیر دوشی 24 تایی می باشد.
برنامه های مهار ورم پستان
هر برنامه موثر مهار ورم پستان باید به قدری ساده باشد که مشکلات اجرایی نداشته و هزینه آن نیز بسیار کمتر از زیان های اقتصادی ناشی از بیماری باشد . همچنین باید شواهد تجربی کافی ، صحت عملکرد آن را در دامنه وسیعی از شرایط به اثبات رسانده باشد . علاوه بر این ، در صورتی مفید است که گاودارها بتواند نتایج مثبت آن را در کوتاه مدت ببیند .
هر برنامه موثر مهار دارای دو رکن اساسی است ، جلوگیری از بروز عفونت های جدید و کاهش مدت زمان وقوع عفونت های موجود . همیشه فرض بر این است که تمام ورم پستان های بالینی را باکتری به وجود می آورد و در صورتی که جراحتی ایجاد شده باشد ، باید هر چه سریعتر برطرف گردد .
در صورتی که یک برنامه موثر مهار ورم پستان وجود نداشته باشد ، تقریباً 50 درصد گاوها هنگام ارزیابی در یک روز معین عفونی هستند . جهت ثابت نگهداشتن این میزان باید تعداد عفونتهای جدید تقریباً برابر با تعداد عفونتهای بهبود یافته باشد . حذف عفونتها یا به طور خود به خود و یا با درمان موثر در طی دوره شیردهی و دوره خشک و فروش گاوهای عفونی صورت می پذیرد. با کاهش میزان عفونتهای جدید و تقلیل مدت زمان وقوع عفونتهای موجود، درصد کوارترها یا گاوهای عفونی در هر زمان کاهش می یابد .
عوامل مؤثر بر تولید شیر :
آبستنی
در اواخر آبستنی تولید شیر به شدت کاهش می یابد . علت اصلی این کاهش معلوم نیست . اما براساس یک نظریه ، افزایش مواد غذایی مورد نیاز رشد و نمو جنین عامل این مسأله است با وجود این به نظر می رسد که فقط 1 تا 2 درصد نیازهای روزانه گاو برای رشد و نمو جنین مصرف می شود . براساس یک نظریه معقول تر ، تغییرات هورمونی که در زمان آبستنی روی می دهد تأثیر منفی بر روی ترشح شیر دارند ( در طی آبستنی غلظت هورمون های استروژن و پروژسترون در خون افزایش می یابد ) . طی ماه های چهارم و پنجم آبستنی میزان مواد جامد بدون چربی شیر افزایش می یابد .
محیط
دما و رطوبت
درجه حرارات های بین 24-4/4 درجه سانتی گراد بر تولید شیر اغلب گاوهای نژاد شیری اثری ندارد . در این دامنه حرارتی ( که به ناحیه آسایش معروف است ) ، هیچ فرآیند بدنی مستقیماً در حفظ دمای بدن درگیر نیست . در صورتی که خوراک به مقدار کافی فراهم باشد ، درجه حرارت های کمتر از 4/4 سانتی گراد تأثیر چندانی بر روی تولید شیر نخواهد داشت . درجه حرارت های سرد ( 15- ) ممکن است تأثیر بسیار منفی بر تولید شیر داشته باشند . نژادهای بزرگ تر به درجه حرارت های پایین مقاوم تر از نژادهای کوچک تر می باشند .
طول دوره روشنایی
آن دسته از گاوهایی که به طور متوسط 16 ساعت در معرض نور و 8 ساعت در تاریکی قرار داشتند ، 10-7 درصد بیشتر از گاوهایی که 9 تا 12 ساعت در معرض روشنایی بودند شیر تولید کردند .
برای پیشگیری از کاهش چربی شیر برنامه های غذایی زیر را می توان اجرا کرد :
1) خوراندن علوفه خرد نشده به میزان حداقل 5/1 درصد از وزن بدن در روز
2) تغذیه جیره ای که حداقل دارای 19 درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز باشد
3) در صورت استفاده از علوفه خرد شده از غربالی که منافذ آن حداقل 5/4 سانتی متر قطر دارد استفاده شود
4) مخلوط کردن علوفه ها با کنسانتره
5) محدود کردن ذرت به یک سوم کل جیره . زمانی که مخلوط کنسانتره به صورت پلت مصرف می شود چربی شیر معمولاً 1/0 درصد بیشتر از زمانی است که همان کنسانتره به شکل پلت مصرف می شود .
کار در آسیاب:
این قسمت از گاوداری به لحاظ اینکه با تغذیه دام سرو کار دارد بسیار پر اهمیت بوده و نظارت شدیدی را طلب می کند. چون جیره با نسبت های بسیار دقیقی بالانس می شود هر گونه تغییر نا آگاهانه و اشتباه می تواند مشکل ساز برای گاوها باشد. و از طرفی آگاه بودن کارگر آسیاب به همة اجزای غذایی و اطمینان از عدم فساد مواد غذایی لازمه یک آسیاب خوب و کار آمد است.
در این چنین گاوداری هایی که از خوراک آماده استفاده نمی کنند باید از مرغوبیت اجزای غذایی خود اطمینان حاصل کنند.
از مزایای کار در آسیاب شناخت کامل مواد غذایی از نظر خصوصیات ظاهری و همچنین آشنایی با نحوة کار در آسیاب و شناخت وسائل کار در آسیاب.
مواد غذایی مورد استفاده در آسیاب:
جو- ذرت- بلغور گندم- تفاله چغندر- کنجاله پنبه دانه- سبوس- پنبه دانه.
جو:
همیشه دانه ای رایج در خوراک حیوانات مزرعه بوده. انرژی قابل متا بولیسم آن برای نشخوارکنندگان 3/13 (مگا ژول در کیلو گرم ماده خشک مصرفی) است. میزان پروتین دانه جو
بطور متوسط 120 گرم در کیلوگرم ماده خشک است. کیفیت پروتین آن پایین و بخصوصاز نظر اسید آمینه لیزین فقیر می باشد. در ضمن چون ملین است باید به تدریج به جیره اضافه شود.
ذرت:
منبع بسیار آلی از انرژی قابل هضم ولی کیفیت پروتین آن بسیار پایین است. ذرت حاوی730 گرم در کیلوگرم ماده خشک نشاسته می باشد که این نشاسته سرعت هضم کمی در شکمبه دارد. میزان پروتین خام ذرت بسیار متغیر میباشد.
بلغور گندم:
این عنصر غذایی با میزان پروتین خام که بطور معمول بین 80-140گرم در کیلو گرم ماده خشک مصرفی است. اسید آمینه موجود در گلوتن گندم اسید گلوتامیک بوده. گلوتن خاصیت کشسانی داشته ولی در این مجموعه بصورت بلغور برای بالانس انرژی جیره استفاده می شد.
تفاله چغندر قند :
از آن جا ه که قند و آب آن خارج شده و میزان آن 100 گرم در کیلو گرم می باشد. در نتیجه میزان الیاف خام آن نسبتا" بالا است و مقادیر پروتین خام و فسفر آن پایین .
کنجاله پنبه دانه:
پروتین کنجاله پنبه دانه کیفیت مناسبی دارد.وقتی از کنجاله پنبه دانه به عنوان یک منبع پروتینی استفاده می شود باید کلسیم و ویتامین آ و دی در جیره اضافه شود. کنجاله یبوست زا
بوده و مصرف زیاد آن روی چربی شیر اثر می گذارد. کره حاصل از این چربی به سختی گرفته می شود.
خوراک و خوراک دادن :
علوفه ها
بخش عمده جیره غذایی گاوهای شیری از علوفه تشکیل می شود تا احتیاجات انرژی و پروتئین را فراهم سازد . علوفه ها هزینه غذا را در حداقل ممکن نگه می دارند . لیکن چون گاوهای پر تولید نمی توانند انرژی مورد نیاز خود را تامین کنند ، باید از علوفه هایی با کیفیت بالا استفاده گردد .
سیلوی ذرت حاوی 40 تا 50 درصد دانه براساس ماده خشک است و یک منبع عالی انرژی به حساب می آید . در صورت تهیه صحیح و اصولی این خوراک ، گاوها مقدار زیادی از آن را مصرف می کنند . برای دستیابی به تولید شیر بیشتر افزودن مکمل پروتئین و مواد معدنی به سیلوی ذرت ضروری است .
کنسانتره ها
مخلوط کنسانتره که شامل دانه ها ، مکمل های پروتئینی ، محصولات فرعی ، مواد معدنی ، ویتامین ها و افزودنی هاست ، جزء مهمی از جیره غذایی گاوهای شیری محسوب می شود . دانه ها ، مکمل های پروتئینی ، و محصولات فرعی در مقایسه با علوفه ها حاوی انرژی زیادتر و فیبر کمتر می باشد . در بیشتر برنامه های غذایی ، گاوها بطور آزاد علوفه دریافت می کنند ، و جهت تامین بقیه نیازهای حیوانات از کنسانتره استفاده می شود . اغلب کنسانتره ها دارای TDN بین 65% تا 90% هستند که بالاتر از TDN علوفه هاست .
اکسید منیزیم یک منبع منیزیم است که از طریق خاصیت بافری خود در شکمبه قادر به افزایش چربی شیر و فراهم نمودن پیش نیازهای چربی شیر برای غده پستان می باشد . مقدار توصیه شده روزانه 1/0 کیلوگرم برای هر راس گاو همراه با بی کربنات سدیم است . اکسید منیزیم خوش خوراک نیست و گاوها آن را به صورت آزاد مصرف نمی کنند .
نیاسین یکی از ویتامین های گروه ب است که افزودن روزانه 60 گرم از آن به خوراک ، از دو هفته قبل از زایمان تا 10 الی 12 هفته بعد از زایمان ، وقوع کیتوز را کاهش می دهد . نیاسین با کاهش تجزیه چربی بدن ، تحریک اشتها و افزایش سنتز پروتئین در شکمبه آثار خود را نشان می دهد . برای گاوهای مبتلا به کیتوز ، مصرف 12 گرم نیاسین توصیه می شود .
بی کربنات سدیم و سسکوئی کربنات سدیم از جمله بافرهای شکمبه ای هستند که با خنثی نمودن اسیدهای محیط شکمبه ای هستند اسیدیته را در حد مطلوب نگه می دارند . با ایجاد یک اسیدیته مناسب مقادیر استات و بوتیرات شکمبه افزایش می یابد و موجب حفظ میزان چربی شیر در حد مطلوب ، ممانعت از تعدیل اشتها و وقوع اسیدوز و همچنین تحریک مصرف ماده خشک می شود . میزان مصرف توصیه شده برای مواد فوق 2/0 تا 3/0 کیلوگرم در روز برای هر راس گاو است . مصرف بافرها باید تدریجی باشد تا میل به مصرف خوراک کاهش نیابد . برخی از گاوها ممکن است توان مصرف اختیاری بافرها را داشته باشند ، لیکن مصرف اجباری توصیه می شود .
سیلوی ذرت
در مناطق مناسب کشت ذرت ، از نظر تولید انرژی در هکتار هیچ محصولی قدرت رقابت با ذرت برداشت شده برای سیلو را ندارد . علاوه بر آن ذرت را می توان به صورت دانه ، سیلو ، یا علوفه سبز خرد شده برداشت کرد . مزایای دیگر سیلوی ذرت در مقایسه با دیگر علوفه ها ، قابلیت هضم بالا ، سازگار با روشهای مکانیکی برداشت . امکان جابجایی با روشهای مکانیکی و سهولت در برداشت مداوم سیلوی مرغوب با حداقل ضایعات می باشد .
افزودن کنسانتره به علوفه
افزودن مقداری از کنسانتره به سیلو در زمان تغذیه امکان پذیر و با درجه های متفاوتی از موفقیت همراه بوده است . در صورتی که کنسانتره به صورت سرک بر روی سیلو ریخته شود ، گاوها به صورت گزینشی کنسانتره را مصرف می کنند و گاوهای قلدر ممکن است بیش از سهم خود غذا بخورند. مخلوط کنسانتره و علوفه احتمال مصرف گزینشی کنسانتره را تقلیل می دهد. تغذیه جداگانه کنسانتره برای هر گاو در این روش امکان پذیر نمی باشد .
فحل یابی و بیمار یابی :
این کار توسط یک مأمور مجرب، آشنا به رفتار گاوها و گوساله ها ازجمله نشانه های انواع بیماریها و سلامتی گاو و از همه مهمتر علائم فحلی صورت می گیرد.
علائم سلامت ظاهری :
- براق بودن چشم
- تمیز بودن بینی
- نبودن مخاطات اضافه دور چشم
- رنگ طبیعی مخاطات بدن صورتی شفاف متمایل به قرمز
- نرمی و شفاف بودن موها
- راه رفتن بدون مشکل
- بدون بو بودن ادرار و مدفوع
- شفافیت ادرار و عدم وجود عفونت و خون
- قوام لازمه مدفوع
- عدم ضعف و بی حالی
- میل به حاضر شدن پای آخور و مصرف خوراک
- عکس العمل مناسب در مقابل تغییرات محیطی مانند: تیز کردن گوشها هنگام ایجاد سر وصدا
- شادابی عمومی گاو
- نشخوار کامل در زمان استراحت
علائم فحلی :
- تیز شدن گوشها
- خارج شدن ترشحات رحم
- التهاب و قرمزی واژن (که قبل از شروع فحلی قابل مشاهده است)
- جدا شدن از جمع گله
- در ابتدای فحلی پرش روی گاوهای دیگر
- در اوج فحلی ایستادن و بی حرکت شدن (به اصطلاح تخت شدن) جهت پرش گاوهای دیگر
- عدم پایین کردن شیر دریک نوبت شیر دوشی به علت تداخل هورمونی بدن
- وجود زخم روی کپل و ابتدای دم در اثر تخت بودن
- بو کردن فرج گاوهای فحل توسط گاوهای دیگر
- کم خوراکی
- در مواقعی که گاو در معرض استرس باشد فحلی را نشان نمی دهند
نفخ :
نفخ را میتوان به دونوع گازی وکف دار تقسیم نمود :
نفخ گازی باانسداد مری یا کاردیا مرتبط است .غذاهایی مثل سیب زمینی ، چغندر قند وشلغم اگر به طور ناقص جویده شوند ، می توانند درمری گیری کرده ومانع عبورگاز از شکمبه شوند .گاوهای مبتلا به ذات الریه شدید و مزمن ( گری 1990)یا بیماری جسم خارجی نیز ممکن است نفخ گازی را به دلیل تخریب عصب واگ ، واختلال در تحرک شکمبه رانشان دهند .
همچنین آبسه و التهاب مدیاستین و ناحیه شکمی از آنجا که موجب فشردگی یا تغییر جهت مری ، اختلال دردیواره نگاری وتغییردر عمل حسی دیواره شکمبه می شوند ، می توانند سبب روزنفخ گازی شوند . وقوع سریع اسیدوز یا هیپوکلسیمی که باعث اختلال درحرکت شکمبه می شود نیز از علل بروز نفخ گازی محسوب می شوند .این نوع نفخ معمولا می تواند به آسانی با رفع انسداد مری یا از طریق وارد کردن لوله به شکمبه ، به طور کامل رفع شود .
به هر حال ، گاوی که نفخ گازی مزمن را نشان می دهد ، دارای اختلال در رفلکس آروغ بوده که باید رفع شود .
نفخ کفی :
گرچه وقوع سریع ومیزان تلفات زیاد نفخ گازی مشهود تر از نفخ کف دار است لیکن 90% موارد نفخ پرواری ازنوع نفخ کفی است( هو وارث وهمکاران 1991 ) به طور طبیعی ، گاز در شکمبه حباب هایی تشکیل می دهد که ناشی از محتویات شکمبه است و برای تشکیل یک کیسه گاز در بخش خلفی بالایی شکمبه به هم می پیوندند .
محتویات شکمبه ای به لایه ها یا طبقات متعددی تقسیم می شوند :1) اجزاء غذایی که تا قسمتی هضم شده و به راحتی در مواد گوارشی حیوانات قابل تشخیص هستند و 2) وگاز که به طور طبیعی از مایع وذرات غذا جدا شده است .
نفخ پرواری معمولا درگاوهایی اتفاق می افتد که با جیره های حاوی بیش از 50% غلات تغذیه شده باشند بییشتر مواقع نفخ هنگامی که مقدار دانه غلات درجیره گاوها افزایش می یابد ، مشاهده می شود ( چنگ و هیروناکا، 1973 ، هوارث وهمکاران 1991) ، گرما با وقوع بیشتر نفخ ارتباط دارد وعلت آن هم ممکن است نوسانات مصرف غذا در ارتباط با گرما باشد ( پری 1995) درهنگام گرما دام بیشتر غذای خود را در اوقات خنک روز مصرف می کند ودر اوقات گرم از مصرف زیاد غذا خودداری می کند و همین امر باعث می شود تا مقدار زیادی غذا در یک مدت زمان کوتاه مصرف شود .
علائم نفخ:
- نفخ که در اثر تجمع گاز در شکمبه و ناتوانی گاو در خروج این گازها رخ می دهد
- مدفوع نکردن
- عدم نشخوار
- باد کردن سمت چپ ناحیه شکمی
- در گوساله های 8-3 ماه بیشتر دیده می شود
درمان نفخ :
- استفاد از شلنگ جهت خروج گاز از شکمبه
- استفاده از داروی بلوترول
- در موارد بسیار حاد استفاده از تروکارد
علائم پنومونی (ذات الریه):
- بی اشتهایی
- سرفه زیاد
- خروج چرک از بینی
- تند تند نفس کشیدن
- بی حالی
علائم برگشتگی شیردان :
- این بیماری که به طور معمول بعد از عمل زایمان خود را نشان می دهد و علت وجود آن تغییر ناگهانی نسبت کنسانتره به علوفه در جیره گاو می باشد. و به علت فعالیت نادرست شکمبه باعث جابجایی شکمبه در محیط شکم و جمع شدن گاز متان در شکمبه می باشد که معمولا با عمل جراحی آن را درمان می کنند.
- به دلیل کاهش شدید مصرف خوراک ، اغلب حیوانات مبتلا به این بیماری دچار کتوز می شوند
- عدم شیردهی
- چروکیده شدن پستان
- حیواناتی که شیردان جابجا شده دارند از خوردن مقدار طبیعی خوراک خودداری می کنند
- انقباضات شکمبه در آنها کاهش می گردد
- مدفوع چسبناک و خشک می شود
- شیردان با مایعات و گازها منبسط می گردد
- جابجایی به سمت چپ را می توان با صدا و زدن بر روی شکمبه با انگشتان دست تشخیص داد
- در بعضی از موارد جابجایی سمت چپ شیردان را می توان در قسمت بالای سمت چپ حیوان دید
علائم کتوز :
- این بیماری پس از زایمان خود را نشان داده و علت آن عدم متابولیسم کامل اسیدهای چرب و قندها می باشد
- اولین علامت قابل مشاهده در کتوز کم اشتهایی است که امتناع از مصرف کنسانتره ، سیلو و در نهایت علوفه می باشد
- از دست دادن اشتها و کاهش مصرف غذا باعث کاهش تولید شیر ، افزایش درصد چربی شیر و از دست دادن وزن بدن می گردد
- گاو لاغر و استخوانی می شود
- گاهی اوقات بی اشتهایی شدیدی بر او عارض می گردد
- چون شکمبه گاو فعال نیست دچار یبوست می شود
- افسرده و بی حال به نظر می رسد
- گاهگاهی حیوان به شدت هیجان زده است و به سختی می توان آن را مهار کرد
- بوی استن از هوای بازدم ( نفس ) و شیر تازه او به وضوح به مشام می رسد
- گاهی اوقات هم گاو به علت کتوز تلف می شود
درمان کتوز:
روشهای متعددی برای درمان کتوز ارایة شده. اما قضاوت درباره اثر آنها مشکل است . زیرا بسیاری از گاوها خود به خود بهبود میابند. اغلب گاوها هنگامی بهبود میابند که تولید تا نقطه ای کاهش می یابد که احتیاجات گلوکز از گلوکز تهیه شده از طریق غذا بر آورده شود . یکی از روشهای درمان رایج ، تزریق وریدی 500 میلی متری محلول گلوکز 50 درصد است که به منظور افزایش گلوکز خون می باشد و در موارد غیر حاد کتوز موثر است . ابتلای مجدد گاو به بیماری معمول است و درموارد حاد غالباً درمانهای متعدد موردنیاز است . بعضاً تزریق هورمونهای کورتیکوئیدی به تنهایی ویا همراه با تزریق وریدی گلوکز مورد استفاده قرار می گیرد .
گلوکز کورتیکوئید ها باعث تولید گلوکز از اسیدهای آمینه می شوند .تزریق گلوکوکورتیکوئیدها ممکن است که تعادل هورمونی بدن حیوان را بر هم زده واستفاده از پروتئین ها ی بدن را افزایش دهد .مصرف دوازده گرم نیاسن به مدت یک هفته قبل وبعد از زایمان می تواند در درمان گاومبتلا به کتوز موثر واقع شود .
پروپیلین گلیکول یا پروپیونات سدیم را می توان به عنوان دو ماده پیش سازگلوکز بصورت خوراکی به مصرف دام رساند . مصرف روزانه 2/0 تا 5/0 کیلوگرم از این مواردترجیحاً 2 بار در روز توصیه شده است ودوره درمان معمولاً5 تا 10 روز است . از آنجائیکه این ترکیبات خونی خوراکی نیستند ممکن است که مصرف اجباری آنها با سرنگ ضرورت یابد .محدودیت های این روش درمان نیاز به کارگر زیاد برای خوراندن آنها به دام و خطر تولید پنومونی استنشاقی است .
خوراندن شکر یاملاس کتوز تاثیری ندارد ، زیرا میکروارگانیسم های شکمبه آنها را به اسیدهای چرب فرار تبدیل می کنند .
پیشگیری
برای کاهش وقوع کتوزاز تنظیم نمودن مصرف خوراک با نیازهای غذایی گاوهای پر تولید در خلال دوره اوج تولید توصیه هایی ارائه شده که عبارتند از :
1-ثبت گاوهای بیش از اندازه چاق در هنگام زایمان
2- افزایش تغذیه کنسانتره بعد از زایمان ، تا انرژی قابل دسترس افزایش وتجزیه چربی بدن کاهش یابد .
3- عدم ایجاد تغییر ناگهانی درجیره درزمانی که گاومستعد برای مبتلا به کتوز است زیرا ممکن است که این مسئله موجب امتناع گاواز مصرف خوراک شود .
4- تغذیه گاوها با علوفه مرغوب واجتناب از مصرف موادسیلویی نامرغوب ودارای اسید بوتیریک بالا .
5- فراهم نمودن پروتئین ، ویتامین ها وموادمعدنی کافی برای گاوها .
6- فراهم نمودن جایگاه راحت با تهویه کافی ومحلی برای گردش حیوانات
7- خوراندن گلیکول پروپلین یا پروپیونات سدیم به گاوهای دارای سابقه ابتلا به کتوز به مدت 6 تا 8 هفته بعد از زایمان .
8- افزودن 45/0 کیلوگرم چربی یا روغن به جیره
9- افزودن 6 گرم نیاسین در روز از 2هفته قبل از زایمان تا 10 هفته بعد از زایمان .درمان
روش های متعددی برای درمان کتوز ارایه شده ، اما قضاوت درباره تاثیرات آنها مشکل است ، زیرا بسیاری از گاوها خود به خود بهبود می یابند .
علائم سوء هاضمه:
- بوی تعفن در مدفوع
- مدفوع خمیری
- عدم هضم کامل مواد غذایی و مشاهده مواد غذایی به شکل بلغور در مدفوع
- استفراغ
علائم تب شیر(فلج زایمان) :
عوامل زمینه ساز برای ابتلا به تب شیر
1- نژاد
2- سن
3-جیره
علائم تب شیر :
واژه تب شیر اصطلاحی صحیحی نیست زیرا در این بیماری ، درجه حرارت بدن طبیعی بوده ، وگاهی کمتر از حد طبیعی هم می باشد .عمده ترین علائم تب شیر شامل کاهش اشتها ، کاهش فعالیت دستگاه گوارش ، بی اعتنایی به محیط ، حساسیت بیش از حد، تیره گی وفرورفتگی بیش از حدچشم ها و ضعف دست وپا می باشد . با پیشرفت بیماری گاو قادر به ایستادن نبوده وروی جناغ سینه اش دراز می کشد ، ستون فقرات گاو به شکل S درمی آید وسرش را روی پهلویش قرار می دهد .
یکی از علایم دیگر ، سردی بیش از حد نوک گوش های گاو است که به ویژه برای اشتباه نگرفتن بیماری تب شیرباکتوز می تواند مفید باشد. از دیگر علائم آن عدم دفع ادرار ومدفوع است .
لازم به ذکر است که درصورت عدم معالجه درصد بالایی از گاوها تلف می شوند .گاوی که از تب شیر رنج می برد درحالت گرفتگی عضلانی دراز کشیده ، ماهیچه هایش تحلیل رفته وموجب ناتوانی او از برخاستن می شود وسرانجام رباط ها و تاندون ها قطع شده و در بعضی موارد شکستگی استخوان گزارش می شود که معمولا ناشی از کوشش حیوان برای برخاستن است .
روش پیشگیری از تب شیر
در بین روشهای مختلفی که برای کنترل تب شیر استفاده می شود، بیشترین و بهبود با برنامه های مدیریت جیره غذایی حاصل شده است ، حتی اخیراً تلاش هایی برروی دستکاری سطوح کلسیم جیره برای کنترل تب شیر متمرکز شده است ، لیکن نتایج حاصل از آن به جز در مورد جیره هایی با تراکم بسیار پایین کلسیم متفاوت بوده است ( 10-8 گرم در روز)
جهت کاهش وقوع تب شیر ، جیره گاو خشک بایستی روزانه 60 تا 80 گرم کلسیم و 30 تا 35 گرم فسفر برای گاوهای نژاد بزرگ تامین کند .گاوهای نژاد کوچک باید 80 درصد این مقادیر را دریافت کنند .اگر طی دوره خشک مصرف کلسیم و فسفر دراین محدوده حفظ شود ، گاو با سهولت بیشتری می تواند درشروع مرحله شیر دهی کلسیم از دست رفته برای تولید شیر را جبران نماید .
مصرف زیاد کلسیم هنگامی اتفاق می افتد که یونجه علوفه اصلی در دوره خشک باشد . یونجه دارای 11 گرم کلسیم درهر کیلوگرم ماده خشک است . جهت تثبیت مصرف کلسیم درحد مطلوب درجیره گاوخشک ، یونجه بایستی به 5 تا 7 کیلوگرم در روز محدود شود .امکان تغذیه این مقدار یونجه مشروط به تغذیه منبع فسفری است که فاقد کلسیم است ( نظیر منو سدیم فسفات یا منو آمونیوم فسفات ) منابع مواد معدنی تجارتی را جز به هنگام اطمینان ازوجود نسبت صحیح کلسیم ـ فسفر نباید مورد استفاده قرار داد .سیلوی ذرت داری مقادیر همسانی از کلسیم وفسفر است .تغذییه سیلوی ذرت ممکن است که موجب کمبودکلسیم و فسفر شود ، لذا بایستی با منابع کلسیم وفسفر تکمیل شود .جایگزین کردن گراس به جای یونجه نیز مصرف کلسیم را کاهش می دهد .
تغذیه گاو ها با یک جیره ویژه دارای کمبود کلسیم ( کمتر از 11گرم) به مدت4 تا 8روز پیش از زایمان ، می تواند تب شیر را از 50 تا 70 درصد درگاوهای حساس به این عارضه کاهش دهد .در این صورت پیش بینی دقیق زایمان ضروری است زیراتغذیه جیره های داری کلسیم کم ، ذخایر کلسیم را تهی خواهد ساخت .تغذیه کم کلسیم پیش از زایمان ، سیستم های هورمونی مربوط به کلسیم را درگاوتحریک
می کند .
در طول دهه گذشته ، تحقیقات وتلاش هایی در جهت استفاده از آنیون های جیره ( Cr,So4-2 )برای کنترل تب شیر به عمل آمده است . نتایج جالبی که دراین تحقیقات گزارش شده، این است که پتاسیم یجیره در تعیین حساسیت گاوهای شیری به تب شیرمهم وشاید مهمتر از مقدار کلسیم باشد .
- از بیماریهای غیر عفونی بوده و دو الی سه روز بعد از زایمان اتفاق می افتد. که در اثر کم شدن میزان کلسیم پلاسمای خون بروز می کند. این بیماری می تواند منشأ تغذیه ای داشته باشد.
- از دست دادن اشتها
- کاهش فعالیت دستگاه گوارش
- فرورفتگی چشم ها
- سرد شدن گوش ها
- فلج شدن پاها
- دراز کشیدن گاو بر روی سینه و عدم توانایی در ایستادن
- فلجی بیهوشی و در نهایت مرگ
کبد چرب (گاو چاق) :
- این عارضه در گاوهای شیری پر تولید ، هنگامی که کاهش اشتها باعث کمبود انرژی و به دنبال آن از دست دادن سریع وزن بدن بعد از زایمان و تجمع چربی در کبد می شود ، روی می دهد .
علایم بالینی:
- افزایش وقوع اختلال های متابولیکی ، عفونی و تولید مثلی می تواند به مرگ منجر شود .
- دستگاه ایمنی با کاهش مقدار گلبول های سفید خون مختل می شود و مقاومت گاو را نسبت به بیماری و عوامل تنش زا کمتر می کند .
اقا درستت درد نکنه خیلی به دردم خورد ممنون
موفق باشی